ა/წ 20-22 სექტემბერს საქართველოს ეროვნულ არქივში გაიმართა საერთაშორისო კონფერენცია - „არქივთმცოდნეობა, წყაროთმცოდნეობა - ტენდენციები და გამოწვევები“.

 

მსგავსი ტიპის ღონისძიება საქართველოს ეროვნული არქივის მიერ ზედიზედ მესამე წელია იმართება და მასში ქართველი არქივმცოდნეების და ისტორიკოსების გარდა მონაწილეობენ საერთაშორისო მონაწილეებიც.

კონფერენციის მთავარი მიზანია სამეცნიერო სიახლეების თავმოყრა, ქართველ და უცხოელ მეცნიერებს შორის მჭიდრო სამეცნიერო კავშირების სტიმულირება, ინტერდისციპლინური და ინტერკულტურული კვლევების ხელშეწყობა, კულტურული მემკვიდრეობის მენეჯმენტის თანამედროვე მოთხოვნებთან ადაპტაციის გზების ძიება, ციფრული ჰუმანიტარიის სფეროს სიახლეების გაზიარება.

სწორედ ზემოაღნიშნულ მიზნებს ეხმაურება ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) პროექტი, ყოფილ საბჭოთა რესპუბლიკებში სახელმწიფო არქივების ღიაობის ხელშეწყობა. პროექტის პირველი ეტაპი მოიცავს 10 ქვეყანას და 20-მდე არქივს, მათ შეფასებას პროექტის ფარგლებში შექმნილი უნივერსალური მეთოდოლოგიით და შემდგომ ადვოკატირებას იმ არქივებთან, რომლებშიც საკანონმდებლო დონეზე და პრაქტიკაში ღიაობა არ არის უზრუნველყოფილი.

პროექტის მენეჯერის, ლევან ავალიშვილის და კოორდინატორის, ანტონ ვაჭარაძის ერთობლივი თემა კონფერენციაზე წარადგინა ანტონ ვაჭარაძემ და ისაუბრა როგორც პროექტის განვლილ ეტაპებზე, ასევე დამსწრეებს აჩვენა ახალი ვებსაიტის პროტოტიპი, რომელიც 2018 წლის ოქტომბრის დასაწყისში იქნება ხელმისაწვდომი ფართო საზოგადოებისთვის.

პანელს დაესწრო საქართველოს ეროვნული არქივის გენერალური დირექტორი, თეონა იაშვილი, რომელიც დაინტერესდა პროექტით და განსაკუთრებით საქართველოს არქივების მიერ დაგროვილი ქულებით. პრეზენტაციის შემდეგ თეონა იაშვილმა და ანტონ ვაჭარაძემ დეტალურად განიხილეს მეთოდოლოგიის ის პუნქტები, რომლებშიც საქართველოს ეროვნულმა არქივმა არადამაკმაყოფილებელი შედეგი აჩვენა.

პრეზენტაციის შემდეგ გაიმართა დისკუსია, სადაც კონფერენციის მონაწილეებმა ერთხმად აღნიშნეს, რომ პროექტის დროულად იყო დაგეგმილი და განხორციელებული, ხოლო სახელმწიფო არქივებს მართლაც მოეთხოვებათ მეტი ღიაობა. აქვე აღინიშნა შინაგან საქმეთა სამინისტროს არქივში შემავალი ყოფილი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუკ) არქივის თაობაზე, რომლის განადგურებაც თბილისის სამოქალაქო ომის დროს, 1990-იან წლებში დღემდე ურთულეს მოვლენად რჩება თანამედროვე ქართული სახელმწიფოებრიობისთვის. ამ მოვლენის შემდეგ ბევრი კითხვა კვლავ ღიადაა დარჩენილი და ზოგადად ეს სიტუაცია არაერთი სპეკულაციის მიზეზი გამხდარა.

პროექტის საიტის გაშვების შემდეგ დეტალური ანგარიში ხელმისაწვდომი იქნება არამარტო საქართველოს, არამედ კიდევ ცხრა ქვეყნის სახელმწიფო არქივების ხელმძღვანელებისთვის. IDFI-ს პარტნიორები სხვადასხვა ქვეყანაში არქივებს გაუწევენ რეკომენდაციას, თუ რომელ კომპონენტებში უნდა გამოასწორონ თავიანთი მუშაობა და ვიმედოვნებთ, რომ ისინი გაითვალისწინებენ და გამოასწორებენ აღნიშნულ ხარვეზებს.